Początek 2023 roku przynosi kilka istotnych zmian w Kodeksie Pracy, zwłaszcza w kontekście zatrudniania cudzoziemców. Ustawodawca wprowadził szereg ułatwień, które dodatkowo mają za zadanie przyspieszyć całą procedurę.
Elektronizacja zatrudnienia
Od 2023 zatrudnianie obcokrajowców zostanie w pełni zelektronizowane. System „Syriusz” ułatwia:
pozyskanie pozwolenia na podjęcie zatrudnienia,
przyjęcie oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi,
złożenie odwołania od odmowy wydania pozwolenia na pracę.
Założenie konta w systemie będzie znacznym udogodnieniem dla każdego cudzoziemca, zamierzającego podjąć pracę w Polsce oraz każdego pracodawcy, który planuje zatrudnić osobę z zagranicy. System teleinformatyczny ułatwi jednocześnie pozyskanie niezbędnych danych z takich instytucji, jak ZUS, KAS czy KRUS. Elektronizacja zatrudniania cudzoziemców ma za zadanie nie tylko usprawnić cały proces, lecz jednocześnie zapobiec ewentualnym nieprawidłowościom, na przykład w kontekście fikcyjnego podpisywania umów. Proces elektronizacji zatrudnienia aktualnie jest w fazie testowej.
Brak „testu pracy”
Pracodawcy, którzy chcieli zatrudnić cudzoziemców, dotychczas mieli obowiązek przeprowadzania tak zwanego testu pracy. Starosta musiał wydać oświadczenie, w którym stwierdzał brak możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych konkretnego pracodawcy, ubiegającego się o wydanie zezwolenia na pracę dla cudzoziemca. Niemniej jednak obecnie nie trzeba takiego testu przeprowadzać. Ustawodawca nie przewidział także odrębnej procedury dla tych, którzy chcieliby kontynuować współpracę z cudzoziemcem zatrudnionym na tym samym stanowisku, co dotychczas. W oczekiwaniu na wydanie następnego pozwolenia, pracodawca może powierzyć danej osobie wykonywanie tych samych lub podobnych obowiązków.
Większa elastyczność
Obcokrajowcy z wybranych krajów, takich jak Ukraina, Białoruś, Armenia, Mołdawia i Gruzja mogą pracować w Polsce dzięki tak zwanej procedurze uproszczonej. Niemniej jednak jej ideą jest samo zatrudnienie cudzoziemca w stosunkowo krótkim czasie. Teraz natomiast możliwe będzie stosowanie elastyczniejszego podejścia na przykład do regulowania zakresu obowiązków. Dotychczas zmiana warunków powierzonej pracy skutkowała koniecznością występowania o nowe zezwolenie. Tymczasem od 2023 można wprowadzać pewne modyfikacje w umowach, bez konieczności ubiegania się o kolejne zaświadczenie. Pozwoli to nie tylko wydajniej zarządzać przedsiębiorstwem, lecz jednocześnie ograniczyć koszty. Warto wiedzieć, że większa elastyczność zatrudnienia dotyczy zarówno pracowników, których do konkretnego pracodawcy skierowała agencja pracy, jak i tych, którzy są zatrudnieni bezpośrednio w szeregach firmy.
Przeciwdziałanie wyzyskowi
Zatrudnianie cudzoziemców generuje ryzyko nadużyć, w tym wyzysku pracowników. Ustawodawca wprowadził więc szereg zmian, które mają za zadanie zapobiegać tego rodzaju sytuacjom. Pierwszą z nich jest odmowa wydania zezwolenia na pracę przedsiębiorcom, którzy nie opłacają za pracowników składek na ubezpieczenie społeczne. Odmowa będzie udzielana także tym pracodawcom, którzy nie odprowadzają terminowo zaliczek na podatek dochodowy za swoich pracowników. Do tej pory wydanie odmowy miało charakter fakultatywny, jednak od 2023 staje się obligatoryjne. Prawo pracy przewiduje również, że nałożenie kary za określone czyny, w związku z nadużyciami, jakich dopuścił się pracodawca, skutkować będzie niewydaniem zezwolenia na pracę. Kary nakładane są na przykład za nieprzestrzeganie przepisów prawa pracy, zatrudnianie na czarno czy nieuiszczanie zobowiązań podatkowych lub związanych z terminowym opłacaniem składek na ubezpieczenie społeczne, czy zdrowotne. Dotychczas ta zasada obowiązywała, jednak obecnie nabrała ona w pełni mocy ustawowej.
Równość płacowa
Kodeks Pracy zakłada równość płacową osób zatrudnionych na podobnych stanowiskach, wykonujących takie same bądź zbliżone obowiązki, a jednocześnie posiadających te same kompetencje lub zakres odpowiedzialności. Niemniej jednak na tym tle pojawia się wiele nieścisłości, już na poziomie zatrudniania pracowników krajowych. Dużym problemem jest oferowanie pracy cudzoziemcom po zaniżonych stawkach. W tym celu ustawodawca utrzymuje przesłankę dotyczącą porównywalności wynagrodzenia cudzoziemca i pracownika krajowego. Zasada ta ma przeciwdziałać zastępowaniu pracowników rodzimych tanią siłą roboczą, co w dużym stopniu psuje rynek pracy. Pod tym kątem możliwe jest wykorzystanie narzędzi bazy CBOP, aby sprawdzać, czy wynagrodzenie cudzoziemca nie zostało sztucznie zaniżone.
Agencja pracy - kompleksowe wsparcie w kwestiach prawno-administracyjnych
W obliczu ciągłych zmian prawnych dotyczących zatrudniania cudzoziemców, współpraca z profesjonalną agencją pracy może okazać się nieocenionym wsparciem dla każdej organizacji. Agencje te specjalizują się w monitorowaniu aktualnych przepisów i są na bieżąco z wszelkimi nowelizacjami, co jest kluczowe dla zapewnienia zgodności procesów rekrutacyjnych z obowiązującym prawem. Korzystając z ich usług, firmy mogą uniknąć wielu pułapek związanych z niewłaściwą interpretacją przepisów, co jest szczególnie istotne w przypadku zatrudniania pracowników z różnych części świata.
Przed nawiązaniem umowy z agencją zatrudnienia warto zapoznać się uwarunkowaniami prawnymi, dotyczącymi tej współpracy,